Het aantal beschikbare vervangers voor het primair onderwijs is fors afgenomen, onder andere als gevolg van de Wet werk en zekerheid. In het hele land wordt daarom het lerarentekort steeds actueler. Dat is een van de bevindingen uit de quickscan ‘Vervanging geregeld’ die PentaRho onlangs heeft uitgevoerd in opdracht van het ministerie van OCW. Het doel van de quickscan was in beeld te brengen hoe de Wwz in de praktijk ervaren wordt en welke factoren hierbij relevant zijn. 

Gelet op de regionale verschillen van de arbeidsmarkt wordt geadviseerd om te onderzoeken of het mogelijk is cao-afspraken te maken over differentiatie per regio. Ook is een van de aanbevelingen om via de cao afspraken te maken over het buitenwerking stellen van de ketenbepaling voor kortdurende vervangingen, bijvoorbeeld voor vervangingen korter dan een aantal dagen.

Uit de quickscan blijkt dat in het veld behoefte is aan eenduidige regelingen om tijdelijke vervanging op te vangen. Het advies aan de sociale partners is dan ook om bij de beoogde verruiming van de Wwz in de cao PO geen onderscheid te maken in de aard van de afwezigheid.

Van aanbod- naar vraagmarkt

De Wwz heeft geleid tot veel meer structurele banen in het primair onderwijs. Het gevolg is echter dat het aantal potentiële vervangers afneemt. Ook is de positie van vervangers gewijzigd en is de arbeidsmarkt veranderd van een aanbod- in een vraagmarkt. Vervangers zijn selectiever geworden bij het aangaan van contracten, waardoor besturen merken dat er voor kortdurende vervangingen significant minder vervangers beschikbaar zijn. Het grootste deel van de besturen zoekt de oplossing hiervoor in bestuurlijke samenwerking.

Toegenomen werkdruk

Uit de interviews blijkt verder dat de werkdruk voor het personeel toeneemt door het niet kunnen vinden van vervangers voor kortdurende vervanging. Om te voorkomen dat een klas naar huis gestuurd wordt, zoeken scholen immers vaak de oplossing intern.

Dienstverleners en besturen

Penta Rho heeft data geanalyseerd en gesprekken gevoerd met vier regionale dienstverleners in personeelsbemiddeling en vervanging voor scholen en besturen. Ook is gesproken met negen individuele schoolbesturen in verschillende regio’s. De quickscan is uitgevoerd door PentaRho-adviseur Fred Ruijling. Hij werd daarbij ondersteund door Jildau Bijlsma en Lizelot Zantboer.

De bevindingen op basis van de quickscan zijn inmiddels door staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aangeboden aan de Tweede Kamer.

Wilt u meer informatie? Download dan het gehele rapport. Voor een eventuele toelichting kunt u contact opnemen met het secretariaat van Penta Rho op telefoonnummer 055 538 66 90.